'ආදරය’ ආර්ථික විද්‍යාවත් එක්ක එකට යන වචනයක් නොවේ. එහෙත් අපි ආදරය කරන දේවල් නිසා අපේ ආර්ථිකය මෙන්ම රටේ ආර්ථිකයටද විශාල වෙනස්කම් විය හැකිය. එනිසා රටට ආදරය කරන ආර්ථිකයක් හැදිය හැක්කේ කෙලෙසින්දැයි සොයා බැලීම වර්තමානයේ වඩා වැදගත් වේ.
බැලූ බැල්මට මාතෘකාව සරලය. නමුත් මේ තේමාවේ පෙරලිකාරම වදන නම් “ආදරය" යි. බොහෝ දෑ හිතකාමීහු රටට ආදරේ යැයි පවසති. එහෙත් වදනින් පැවැසුවද සත්‍ය ලෙසම රටට ආදරය කරන්නේද?
ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ අය ආදරය යන වදනේ නිවැරදිම තේරුම නොදනිති. මාගේ අත්දැකීම නම් අප ආදරය යනුවෙන් වටහාගෙන සිටිනුයේ ආදරයට වඩා අපේ ප්‍රතිවාදියාට තිබෙන තරහ සහ වෛරයයි.. ආර්ථිකයේ මෙන්ම පුද්ගලික ජීවිතවලද මේ ප්‍රශ්නය මෙලෙසින්ම පවතී.
පුද්ගලික ජීවිත පිළිබද අවධානය යොමුකළහොත් පෙම්වතා පෙම්වතිය සමග සියදිවි නසා ගැනීමේ සිට, අනියම් සම්බන්දතා නිසා බිරිදව ස්වාමියාව පමණක් නොව, ඉඩම් ආරවුල් නිසා සහෝදර සහෝදරයන්, දෙමව්පියන් පවා ඝාතනය වන අවස්ථා නිතර දෙවේලේ මාධ්‍ය වල වාර්තාවේ. මෙකී සෑම සිදුවීමකනින්ම තහවුරු වනුයේ අපි බොහෝ දෙනෙක් ආදරය කියා සිතා සිටින්නේ අප කැමති දේවල් එලෙසින්ම සිදුනොවද්දි එයින් පැනනගින ප්‍රතිරෝදයට ක්‍රෝධ කිරීම බවය. තමන් සැබවින්ම ආදරය කරනවා නම් වෙනත් අයෙක්ට පීඩාවක් කිරීම ඉතා අපහසුය. අපේ පීඩාව අප බොහෝ විට ඉවසන්නේ අපේ පීඩාවට වඩා අනෙකාගේ සතුට තුල අපේ ආදරය ගැබ් වී ඇති නිසාය. දෙමව්පියන් දරුවන් වෙනුවෙන් දුක් විදීම සැබෑ ආදරය වටහා ගැනීමට කාලෝචිත උපමාවකි. නමුත් මවක් කිසිදිනක තමාගේ දරුවාට ආදරය පෙන්වීමට අනෙක් දරුවන්ට ක්‍රෝධ කිරීමක් සිදු කරන්නේ නැත. හුණු වටයේ කතාවෙන් පැහැදිලි වන්නේත් එවැනි අදහසකි.
මානව ප්‍රේමය, ආදරය එසේ වුවද, ආර්ථිකය සම්බන්ධයෙන් තත්ත්වයද මීට ටිකක් සමාන වන අතර ඇතැම් විට වෙනස්ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් සිතන්නේ සමාජයේ එක් පිරිසක් දුප්පත් වන්නේ සමාජයේ තවත් පිරිසක් පොසත් වන නිසා බවයි. එනිසා දුප්පත්කමින් මිදීමට අප බොහෝ විට කරන්නේ පොහොසතුන්ට ක්‍රෝධ කිරීමය. එවැනි අදහස් එතරම්ම සාර්ථක අදහස් නොව් යන්න මගේ හැගීමයි. එය සමාජයේ සමහරුන් නිරෝගී වන්නේ සමජයේ තවත් සමහරුන් රෝගී වීම නිසා යයි සිතනවා වැනිය.
නිරෝගී අය නිරෝගී වන්නේත් රෝගී අය රෝගී වන්නේත් ඒ සදහාම වන හේතු නිසා බව නිතර වටහා ගැනීමට අපහසු වේ. මේ පිළිබදව බුදු දහමේ හේතු ඵල දහමිනුත් පැහැදිලි කර තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික අර්බුද පිළිබදවත් අප නිතරම වැරදි ලෙස සිතන්නේ මේ ගැන අපේ අවබෝදය අඩු බැවිනි. අප එය මේ අවකාශය තුළ බොහෝ පැහැදිලි කර ඇත.
ශ්‍රී ලාංකිකයන් බොහෝ දෙනෙක් රටට ආදරය කරනවා යනු රටට ආදරයට වඩා අනෙක් අයට ක්‍රෝධ කිරීමකි. රටේ පවතින ආර්ථික ප්‍රශ්න බොහෝ විට අපි අවසන් කරන්නේ එය අපේ ප්‍රශ්නයක් ලෙස දකිනවා වෙනුවට ඉන්දියාවේ, චීනයේ, ඇමරිකාවේ, ජපානයේ හෝ නැතිනම් ජාත්‍යන්තර කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය. එය එසේ වීමට හේතුව විය හැක්කේ වසර ගණනාවක සිට ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති යුධමය වාතවරණයයි. චෝල, පාණ්ඩ්‍ය ආක්‍රමණ වල සිට, පෘතුගීසි, ලන්දේසි සහ ඉංග්‍රීසි ආක්‍රමණ මෙන්ම ඉන් අනතුරුව ඇතිවූ ජාති වාදී ගැටුම් මෙන්ම මෑතකදී සිදුවූ පාස්කු ප්‍රහාරය අප එකිනෙකා පිළිබදව සැකයෙන් සහ වෛරයෙන් බලන්නට මග පෑදූ බව රහසක් නොවේ.
එම පසුබිමම අපේ ආර්ථික තත්ත්වයටත් එලෙසම බලපා ඇත. ශ්‍රී ලංකාව නිදහසෙන් පසු ආර්ථිකමය වශයෙන් සැබවින්ම දියුණු නොවූ තරම්ය. ලෝකයේ සිදුවන වෙනස්කම් සහ පරිණාමයෙන් යම් වාසියක් ලබා ගනිමින් ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිශ්පාදනය ඩොලර් 4000 මට්ටමට පැමිණියා විනා අපේම මහන්සියෙන් කර්මාන්ත දියුණ කර ගනිමින් දියුණු වූ කාලසීමාවක් නොමැති තරම්ය. එනිසා සැබවින්ම ශ්‍රී ලංකාව ගලා නොයන, එක තැන පල්වෙන වතුර පහරක් මෙනි. කාලයත් සමග පල් වීමේදී හමන දුගද නිසා එම වතුර පහරේ සිටින ජීවීන් එය හැර යන්න උත්සහ කරනවා මෙන් එම වතුර පහර අසල සිටින සැවොම වතුර පහරෙන් ඈතට ඉවත්ව යයි. ශ්‍රී ලංකාව පැමිණ ඇත්තේ එම තත්ත්වයටයි.
ශ්‍රී ලංකාවට ඉදිරියේදී ගෙවීමට තිබෙන ණය පිළිබදව විශාල සාක්ච්ඡවකට භාජනය වී තිබේ. අපි වසර ගණනාවක්ම රටට සැබවින්ම ආදරය කරන ආර්ථික ක්‍රමයක් වෙනුවට අනෙක් රටවල් වලට වෛර කරන ආර්ථික ක්‍රමයක් නිර්මාණය කරමින් කල් ගත කළෙමු. අපි අපේ රටට ආදරෙයි කියා අනෙක් රටවල් වලට සහ සමාජවල සිදු කළ වෛරයේ ගොදුරක් බවට අපි අද පත්ව ඇත.
ලොව අනෙක් රටවල් වලට වෛර කිරීම අපේ රටට ආදර කිරීමක් ලෙස දුටු බැවින් අපි අලුත් දේවල් තැනීම වෙනුවට අපිම සියල්ල කර ගත හැකියි යන මිත්‍යාවට පත්වීමු. මෑතක් වන තුරුම ඉංග්‍රීසි භාෂාව වැනි ජාත්‍යන්තර භාෂා වැඩක් නැත වැනි සමාජ මතයක් අපි තබාගෙන සිටියෙමු.. සිංහල භාෂාව රාජ්‍ය භාෂාව කිරීම වැනි සංකල්ප අපව ලෝකෙත් සමග එකතු වීම අධෛර්යට පත් කිරීමට හේතු පාදක විණි.
අද ලෝකයේ කිසිම සරල භාණ්ඩයක් එක රටක් තුල පමණක් නිෂ්පාදනය නොකරයි. අප ශ්‍රී ලාංකිකයි කියන සිලෝන් ටී (Ceylon Tea) නිෂ්පාදනය කිරීමට වෙනත් රටවල් වල අමුද්‍රව්‍ය, තාක්ෂණය සහ නැව් කර්මාන්තය අපි භාවිතා කරන්නෙමු. වෙනත් ඕනෑම සරල භාණ්ඩයක තත්ත්වයද එයමයි.
ලෝකයේ කිසිම භාණ්ඩයක් එක් රටක පමණක් නිෂ්පාදනය වුණු යුගය අවසන් වුණේ දශක කිහිපයකට පෙරය. මේ යුගය සදහන් කරන්නේ ගෝලීය නිෂ්පාදන ජාල යුගය ලෙසිනි. (Global Production Network) ලෝකයේ නිෂ්පාදනය කරන සෑම භාණ්ඩයකම රටවල් ගණනාවක් කොටස්කරුවෝ වෙති.. එම කොටස්කරුවන් යනු විශාල ව්‍යාපාරිකයන් පමණක් නොවේ. ක්ෂුද්‍ර, කුඩා සහ මධ්‍යම ව්‍යාපාර විශාල ප්‍රමාණයක් මෙම සැපයුම් ජාල වල කොටස්කරුවෝ වෙති. එනිසා බොහෝ දුප්පත් මිනිසුන් අතරට මුදල් යාම සිදුවේ. එමගින් ඔවුන්ගේ ආදායම වැඩිවීම නිසා මෙය රටවල් පොහොසත් වීම සිදුවන ක්‍රියා පටිපාටියයි. නමුත් ශ්‍රී ලංකාව විවිධ රටවල් වලට වෛර කිරීම සහ ක්‍රෝධ කිරීම රටට ආදරය කිරීම ලෙස දුටු බැවින් ලෝකය පුරා දිවයන ව්‍යාපාර සහ නිෂ්පාදන දාම සහ ජාල සමග සම්භන්ධ නොවිණි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අපි එක තැන පල්වුනෙමු.
ලෝකය වේගයෙන් ඉදිරියට ගියේය. ඇතැම් අංශවල ශ්‍රී ලංකාව ලෝකය පුරා දිවෙන නිෂ්පාදන ජාල සමග සම්බන්ද වී තිබේ. උදාහරණයක් ලෙස ලෝකයේ ප්‍රමුඛ පෙලේ වාහන සදහා සෙන්සර් (Censor), ගුවන් යානා සදහා රෝද, ප්‍රමුඛ පෙළේ ඇගලුම් සන්නාම සදහා ඇගලුම් වැනි දෑ සමග ගෝලීය වශයෙන් අපි සම්භන්ධ වී සිටින්නෙමු. නමුදු එය ඉතා සුලු වශයෙනි. මුලු රටක් දිළිදු බවින් ගොඩ ගැනීමට සහ අපට තිබෙන ආර්ථික අර්බුදවලින් ගොඩ ඒමට එය ප්‍රමාණවත් නොවේ. අපි මේ තරමින් හෝ බේරී සිටින්නේ අප ලෝකයත් සමග සම්භන්ධවී තිබෙන නිෂ්පාදන කර්මාන්තවල පිහිටෙනි.
ලෝකයේ ඉදිරියට ගමන් කල චීනය, වියට්නාමය, සිංගප්පූරුව වැනි රටවල් ඉදිරියටම ගමන් කළේ ලෝකය සමග සම්භන්ධ වීමෙනි. ලෝක ප්‍රකට ඇපල් සමාගම ඇතුලු බොහෝ සමාගම් ඉහත රටවල් වලට ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන සහ සේවා රැගෙන ගියේ එම රටවල් ලෝකය සමග සම්භන්ධ වීමට දැක්වූ නම්‍යතාව නිසාය.
ශ්‍රී ලංකාව වැනි කුඩා දිවයිනකට සශ්‍රීක වීමට නම් අප ලෝකය සමග ගෝලීය නිෂ්පාදන දාම සමග සම්භන්ධ වීම ඉතාම වැදගත් වේ. එසේ නොමැති වුවහොත් ශ්‍රී ලංකාව තවදුරටත් ප්‍රශ්න ගොන්නකට මුහුණ දීමේ අවධානයට ලක්වීම නිසැකය..
අප අදහන ආගමට ආදරෙයි නම් අප මුලින්ම අනෙක් ආගම් අදහන අයට ආදරය කළ යුතුය. අප අපේ දුවට පුතාට, නංගිට, මල්ලීට, මවට පියාට සැබවින්ම ආදරෙයි නම් අපි ලෝකයේ අනෙක් නංගිලා, මල්ලිලා, අම්මලා තාත්තලාට ආදරය කළ යුතුමය. මක්නිසාද අපිට ඔවුන්වත් අපි ලෙසම දැනිය යුතු බැවිනි. අපේ සමීපතමයන්ට ආදරය කිරීම යනු අනෙක් අයගේ සමීපතමයන්ට වෛර සහ ක්‍රෝධ කිරිම නොවේ.
එමෙන්ම අපේ රටට ආදර කිරීම යනු අනෙක් රටවල් වලට වෛර කිරීම නොවේ. අපි අපේ ලෝකයත් සමග සම්භන්ධ වී අනෙක් රටවල් සමග සහ පුරවැසියන් සමග එකට වැඩ කිරීමයි. එය අපි අපේ රටට ආදරය කළ හැකි හොදම විදිහ වේ. .
2021 දෙසැම්බර් 24 වැනි දින අරුණ පුවත්පතේ පළ වූ ලිපිය