Harvard CID

සංවර්ධනයට දොර හරින ආගමනය

  •  ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ පා ඇති අපනයන සීමා වීම හා ඍජු විදේශ ආයෝජන මඳ බව යන ගැටලුවලින් මිදීමට ආගමන සීමාකරණ ඉවත් කිරීමේ දැඩි අවශ්‍යතාවක් පවතින බව හාවඞ් මහාචාර්ය හඋස්මාන් පෙන්වා දෙයි.

  • පවතින ප්‍රචලිත විශ්වාසයට පටහැනිව යමින් ආගමන සීමාකරණ ඉවත් කිරීමෙන් රැකියා අවස්ථා, ආයෝජන සහ වැටුප් වැඩිවීම සිදුවන බව කියයි.​

  • ප්‍රගතිශීලි ආගමන ප්‍රතිපත්තිවලින් හෙබි රටවල්  ආර්ථික වර්ධනය ලබාගත් අයුරු වර්තමාන උදාහරණ කන්දරාවකින් පෙන්වයි.​

  • ශ්‍රී ලංකාවේ යල් පැනගිය නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කොට සරල හා පුළුල් වීසා කාණ්ඩ ඇති කිරීමේ අවශ්‍යතාව මතු කරයි.

  • නිපුණතා රට තුළට ගලා ඒමෙන් ලැබෙන ආර්ථික ප්‍රතිලාභ පිළිබඳව නොදැනුවත් මිථ්‍යා මත නිසා වෘත්තිකයෝ නොමඟ යති.

ආගමනය පිළිබඳ නීති සංශෝධනයට ලක්කොට වඩා ප්‍රගතිශීලී වූ නීති හරහා ජනයාට නිදහසේ සංචරණය වන්නට ඉඩ හැරීම මඟින්, අපනයන අඩු බව, ඍජු විදේශීය ආයෝජනවල මඳ බව, නවීකරණ සීමාවීම යන ශ්‍රී ලංකාවේ කාලයක් පුරා පවතින ආර්ථික අභියෝගවලට විසඳුම් සොයා ගත හැකි බව ඉහළම ගණයේ ආර්ථික විශේෂඥයෙක් පසුගියදා දින ප්‍රකාශ කළේය. ශ්‍රම වෙළෙඳ පොළ විවෘත කොට කඩිනම් ප්‍රවර්ධන අත්කර ගත්තා වූ රටවල් පිළිබඳ උදාහරණ දක්වමින් හෙතෙම මෙම පැහැදිලි කිරීම කළේය.

එම දේශනය ඉදිරිපත් කළ මහාචාර්ය රිකාඩෝ හඋස්මාන් හාර්වඞ්හි අන්තර් ජාතික සවර්ධනය පිළිබඳ අධ්‍යක්ෂවරයාත්, කෙනඩි රාජ්‍ය විද්‍යාතනයේ ව්‍යාපාරික ආර්ථික සංවර්ධනය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයාත් වෙයි. කොළඹ ඇඞ්වොකේටා බුද්ධි මණ්ඩලය විසින් සංවිධානය කරනු ලැබූ සංවර්ධනය උදෙසා විශේෂඥ දැනුම වෙත සමීපවීම යන තේමාව ඔස්සේ සිය දේශනය ඉදිරිපත් කළ මහාචාර්ය හඋස්මාන්ද වෙනිසියුලාවේ සිට ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ පදිංචියට පැමිණි අයෙකි. වඩා හොඳින් කළමනාකරණය කරනු ලැබූ ආගමන විගමන ක්‍රියාවලියක් රටක ආර්ථිකය වර්ධනය කරමින් යහපත සැලසීමට මහෝපකාරී වන ආකාරය ඔහු පැහැදිලි කළේය.

සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ලෝකයට නෙළා ගන්නට පහතින්ම තිබෙන ඵලය එයයි. ඵලදායීතා වැඩි කිරීමට ඇති වේගවත්ම මඟ එයයි. එමඟින් ශ්‍රී ලංකාව කෙරේ ආයෝජන ඇද ගනු ලැබ එය වඩා ශක්තිමත් රටක් බවට පත් වනු ඇති

“සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ලෝකයට නෙළා ගන්නට පහතින්ම තිබෙන ඵලය එයයි. ඵලදායීතා වැඩි කිරීමට ඇති වේගවත්ම මඟ එයයි. එමඟින් ශ්‍රී ලංකාව කෙරේ ආයෝජන ඇද ගනු ලැබ එය වඩා ශක්තිමත් රටක් බවට පත් වනු ඇති” ලක්‍ෂ්මන් කදිරගාමර් ආයතනයේ පිරී ඉතිරී ගිය ප්‍රේක්ෂක සමූහය ඉදිරියේ ඔහු කීවේය.

ඔබට ඇති නිපුණතා සමඟ, ඔබට ඇති රට ඔබට හිමිවෙයි. එහෙත් ඔබේ නිපුණතා ලද පමණින් ඔබට අවශ්‍ය රට ඔබට නොලැබෙනු ඇත. එමනිසා ඔබ නව නිපුණතා සොයාගත යුතුය. අනෙක් ජනයා ශ්‍රී ලංකාව තුළ පදිංචියට එන්නේ නම් එසේ එන්නේ, අනෙක් අයගේ රැකියා සොරා ගන්නට නොවේ. නිත්‍ය වශයෙන්ම ඔවුන් මෙහි එනුයේ රැකියා අවස්ථා වඩාත් නිර්මාණය කරන්නට සහ ස්වදේශිකයන්ට වැඩිපුර මුදල් උපයා දෙන්නටත්ය. ඔවුන් ශ්‍රී ලංකාවට එන්නට තීරණය කිරීම නිසා එමඟින් ඔබේ රට පිළිබඳ යහපත් හැඟීමක් ඇති වන්නේය. එහි අරුත ඔබ නිවුණු ජන කොට්ඨාසයක් බව සිතන ජනයා ලොව  තවත් ඉන්නා බවය. එතැන ජීවත් වීම සඳහා අනර්ඝ තැනක් වග ඔවුන් සිතනා බවයි’ ඔහු කීවේය.

සීමාකරණ ඉවත් කළ ශ්‍රම වෙළෙඳ පොළ තමන්ට තර්ජනයක් යයි වෘත්තිකයන් සිතා සිටීම ස්වාභාවික දෙයකැයි මහාචාර්ය හඋස්මාන් පිළිගත්තේය. එහෙත් රටවල් එකින් එක ගත් විට ආගමන නිසා රැකියා අවස්ථා නිර්මාණය වීම සහ වැටුප් ඉහළ යාම සිදුවනු විනා එහි විරුද්ධාර්ථය සිදු නොවීම පිළිබඳ උදාහරණ ලැබෙන බව ඔහු අවධාරණය කළේය. ශ්‍රමය නිදහසේ සංචරණය වීමට ඉඩ හැරීම මඟින් ආර්ථිකය වඩා තරගකාරී වන බවත්, කර්මාන්ත වඩා ලාභදායී බවට පත් වන බවත් ස්ථිර ලෙස කියා සිටි ඔහු ආගමනය නිසා රැකියා අවස්ථා උදුරා ගනිතැයි යන අදහස ආර්ථිකය පිළිබඳ සංවේදී බවකින් පළ නොකරන්නකැයි සඳහන් කළේය. 

ශ්‍රී ලාංකීය තොරතුරු තාක්ෂණය උදාහරණයට ගත් ඔහු වඩා සමෘද්ධිමත් ඉන්දියානු වෙළෙඳ පොළ හා ඒකාබද්ධ කළහොත් ලැබෙන වාසි පිළිබඳව කරුණු දැක්වූයේය. එසේම ඉන්දියානු, තොරතුරු තාක්ෂණික වෘත්තිකයන්ගේ පැමිණීමෙන් ඊට බලපෑමක් ඇති නොවන්නේ ස්වදේශීකයන්ට වඩා වැඩි වැටුප් ඔවුන් ලබන බැවිනි. එම හේතුව නිසාම සිංගප්පූරු නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුමට එරෙහිව වෛද්‍යවරුන් ඉදිරිපත් කරන තර්ක ද, නිශේධ වන බවට ඔහු කරුණු ඉදිරිපත් කළේය.

අවසානයේ ප්‍රශ්න ඇසීමේ හා පිළිතුරු දීමේ වාරයකින් සමන්විත වූ පැයක් පුරා පැවති මෙම දේශනයේදී අඩු ඵලදායිතාවකින් සහ වැඩි නිෂ්පාදනයකින් හෙබි කෘෂි කර්මාන්තය වැනි කර්මාන්ත පිළිබඳව මහාචාර්ය හඋස්මාන් විස්තර කළේය. “ලෝකයේ විවිධ රටවල එකම අවස්ථාවකදී වෙනස්කම් පවතින්නේ තාක්ෂණික දැනුම පිළිබඳ සම්බන්ධතා අධිකව පැවතීම හෝ නොතිබීම හේතුකොට ගෙනයි. කාර්මික රටවල ගොවීන්ට වඩා දියුණු වෙමින් පවතින සාම්ප්‍රදායික ගොවීන් දැනුමෙන් පොහොසත්ය.” 

එසේ වුවද දියුණු රටවල ගොවීහු නවීන ගොවීහු ආම්පන්න (යන්ත්‍රෝපකරණ), ඉහළ අස්වනු ලැබෙන බීජ, වඩා හොඳ පොහොර හා හොඳ වෙළෙඳ පොළ සම්බන්ධතා නිසා සාම්ප්‍රදායික ගොවීන්ට වඩා ඉහළ ආදායමක් ලබා ගනිති. සිංගප්පූරුව, මැලේසියාව, බංග්ලාදේශය, තායිලන්තය හා වියට්නාමය යන රටවල් සමඟ සැසඳූ විට ශ්‍රී ලංකාව තම අපනයන ගොන්නට නව නිෂ්පාදන එක් කර ගන්නට අපොහොසත්ව ඇති බව මහාචාර්ය හඋස්මාන් සඳහන් කළේය. එසේ අපනයනවල පවතින සීමිත බව ඊට අනුරූපව සෑම අංශයක් කෙරෙහිම පහසුවෙන් පැතිර යයි. මෙම තත්ත්වය හා බැඳුණු ඍජු විදේශ ආයෝජන හිඟය ඇතුළු ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයේ අනෙකුත් ගැටලුවලට ආගමනය මඟින් විසඳුම් ලැබීමේ හැකියාව පවතින බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය.

“ආර්ථිකයක් වර්ධනය වනුයේ එහි නිෂ්පාදන ගොන්නට නව භාණ්ඩ හා සේවා එක්වීමෙන් විනා එකම වර්ගයේ භාණ්ඩ තව තවත් නිෂ්පාදනය වීමෙන් නොවේ. එවැනි විවිධාංගීකරණයකට දොරගුලු හැර දෙනුයේ නව තාක්ෂණික දැනුම කෙරේ ප්‍රවේශ වීමේ ක්‍රියාවලියයි. නිරන්තරයෙන්ම එම නව විශේෂඥ දැනුම විදේශයන්ගෙන් පැමිණිය යුතුයි. මෙසේ වනුයේ නිරන්තරයෙන්ම දැනුම රැගත් මොළය අලුත් රටකට ගෙනයාම, නව දැනුම මොළයකට ගෙනයාමට වඩා පහසු වන නිසාය. සිංගප්පූරුව, ඉන්දියාව, වියට්නාමය සහ අනෙකුත් ගතික (ප්‍රගමණයට ලක් වන) ආර්ථිකයන්ගේ අත්දැකීම් අනුව නව දැනුම/ විශේෂඥ ඥාණය හුවමාරු වන ප්‍රධාන ධාරා තුනකි. ඒවා නම් ඍජු විදේශ ආයෝජන, ආගමන සහ ඩයස් පෝරා දැල් රටාය. (ඩයස් පෝරා දැල් රටා යනු මවුබිමෙන් ඈත වෙසෙන පුද්ගල කණ්ඩායම්වල ව්‍යාපාරික දැල් රටා) යයි ඔහු ප්‍රේක්ෂක සභාවට පැවසීය.

වෙනත් රටවල විදේශයන්ගෙන් පැමිණ ඒවායේ ජීවත් වන විදේශිකයන් එම රටවල ජනගහනයේ වැදගත් ජන කොටසක් බවට පත්ව ඇත්තේ කෙසේද යන්න මහාචාර්ය හඋස්මාන් දත්ත ඉවහල් කරගෙන පැහැදිලි කළේය. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ පුද්ගලයන් හත් දෙනෙකුට එක් අයෙකු විදේශිකයකු යයි ගණන් බලා තිබේ. ඒ අතර සිංගප්පූරුවේ දෙදෙනකුට එක් අයෙක් විදේශිකයෙකි. ශ්‍රී ලංකාව තුළ තත්ත්වය මීට හාත්පසින් වෙනස්ය. මෙහි පුද්ගලයන් 535 කට එක් අයෙක් විදේශිකයෙකි. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඩෙට්රියොට් හා සිලිකන්වැලී වැනි වාහන නිෂ්පාදනාගාර ඇති මහා පරිමාණ කර්මාන්ත ආරම්භ කොට ඇත්තේ රට තුළට විදේශවලින් පදිංචියට පැමිණි අයයි. ෆෝචූන් (ත්‍දරඑමබැ) සඟරාවේ ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල මුල් 500ට අයත් සමාගම් ආරම්භ කොට ඇත්තේ විදේශවලින් පැමිණ පදිංචිවූවන් හෝ ඔවුන්ගේ දරුවන් විසිනි. බංග්ලාදේශයේ වඩා සාර්ථකත්වයට පත් ඇඟලුම් කර්මාන්තය ආරම්භ කොට ඇත්තේ කොරියානු සමාගමක් විසිනි. එහි සේවය කළ සේවකයෝ පසු කලෙක තමන්ගේම ව්‍යාපාර ආරම්භ කළහ. බැංගලෝරය සහ හයිද්‍රාබාදය නිදහස් ආගමන සම්බන්ධතා නිසා සමෘද්ධිමත් බවට පත් නගර දෙකකි. ඉන්දියානුවන් තොරතුරු තාක්ෂණය පිළිබඳ ව්‍යවසායකයන් බවට පත්වූයේ ඒවා නිසාය.

විදේශ සහයෝගය සහ විශේෂඥ දැනුම ලබා ආරම්භ වුණු ලෝඞ්ස්ටාර් (ඛද්ාිඒර) වැනි ශ්‍රී ලංකා සමාගම් කිහිපයක් ඇති බව ද මහාචාර්ය හඋස්මාන් සඳහන් කළේය. ඵ්ී වැනි ලාංකීය ඇඟලුම් කර්මාන්ත ශාලා ලෝකයේ හොඳම කර්මාන්ත ශාලා බවට පත්ව ඇතැයි ඔහු කරුණු පැහැදිලි කරමින් කීවේය.

මේ සියලුම ධනාත්මක වූ සාධනීය ගති ලක්ෂණ පැහැදිලි ආගමන විගමන ක්‍රියාදාමයකට ඉඩ සැලසීම හරහා ප්‍රචාරණය කළ හැකි යයි ඔහු තවදුරටත් කීවේය. අප ශ්‍රී ලංකාවේ ආගමන ප්‍රතිපත්තිය, සිංගප්පූරුව, මැලේසියාව, හොංකොං, පැනමා, සවුදි අරාබිය, තායිලන්තය, වියට්නාමය යන රටවල් හා සසඳන විට වඩා සාර්ථක රටවල, වඩා සාර්ථක ආගමන ප්‍රතිපත්තියක් ඇති බව පැහැදිලි වනවා. ඒ සමඟම ඒවායේ ඇති නීතිවල ස්වභාවය ද ඉන් පෙනී යනවා. උදාහරණයක් දක්වන්නේ නම්, නුපුහුණු ශ්‍රමිකයන් උදෙසා විවිධ වීසා නීති ඔවුන් සතුයි. එසේම අර්ධ පුහුණු ශ්‍රමිකයන්ට, පුහුණු වන්නන්ට, කළමනාකාරවරුන්ට හා ඉහළ වෘත්තිකයන්ට වෙනම වීසා එම රටවල හඳුන්වා දී තිබෙනවා. ඉහළ නිපුණතාවෙන් යුතු අයට ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට සාමාන්‍ය පරිදි අවසර දෙනවා. එහෙත් ඔවුන්ගෙන් යැපෙන්නන්ට වැඩ කිරීමේ අවසර දෙන්නේ නැහැ. සාමාන්‍යයෙන් වෘත්තිකයන් විවාහ වී සිටින්නේ බොහෝ විට තවත් වෘත්තිකයකු සමඟයි. ඔබ විවාහ වී සිටිනා විට ඔබේ භාර්යාව එක්කර ගෙන එන්නට ඉඩ නොදෙන්නේ නම් ඇයට වැඩ කරන්නට ඉඩ නැත්නම් එය ගැටලුවක් වෙනවා.

මගේ අදහසේ හැටියට ශ්‍රී ලංකාව ආගමන ක්‍රියාදාමය සරල බවට පත් කළ යුතුයි. වීසා ලබාදීමේ කාණ්ඩ නැතහොත් ප්‍රවර්ග වැඩි කළ යුතුයි...

‘මගේ අදහසේ හැටියට ශ්‍රී ලංකාව ආගමන ක්‍රියාදාමය සරල බවට පත් කළ යුතුයි. වීසා ලබාදීමේ කාණ්ඩ නැතහොත් ප්‍රවර්ග වැඩි කළ යුතුයි. එවිට ඔබේ රට අන් අය වඩාත් ඇදගන්නා ආකර්ෂණීය ස්ථානයක් බවට පත්වෙනවා. පදිංචිය සඳහා මාවතක් සකස් කළ යුතුයි. බොහෝ රටවල කරන ආකාරයෙන් එවැනි අයට පුරවැසිභාවය ලබාදීමට කටයුතු කළ යුතුයි. ඇත්ත වශයෙන්ම දැන් ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටතට සංක්‍රමණය වී පුරවැසිභාවය අත්හල ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට නැවත ශ්‍රී ලංකාවේ පදිංචි වන්නට අවසර නැහැ. මෙය ඇදහිය නොහැකි තත්ත්වයක්. මේවා පවතින ක්‍රියා පද්ධතිය තුළ ඇති අකාර්යක්ෂමතා බැවින් ඒවා නැවත හොඳින් සකස් කළ යුතුයි.’

කෙසේ වුවද ශ්‍රී ලංකාව තුළ පවතින සියලුම ආර්ථික ගැටලු ආගමන ප්‍රතිපත්තිය මඟින් විසඳාලිය නොහැකි බව ද ආචාර්ය හඋස්මාන් පිළිගත්තේය. රජය විසින් වෙළෙඳ පොළ ප්‍රතිසංස්කරණය, මූල්‍ය සංස්ථාපනය සහ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය ආදී අනෙකුත් ප්‍රතිපත්ති නිසි පරිදි පවත්වාගෙන යා යුතුය.

“කරන්නට වටිනා ඕනෑම දෙයක් වඩා හොඳින් කිරීම වඩාත් වටිනවා. එනිසා වර්ධනය කළ යුතු අනෙක් බොහෝ දේ තිබෙනවා. මා සිතන අයුරු ශ්‍රී ලංකාව, ආයෝජකයන් දැඩි ග්‍රහණයට ගෙන, ඒ අය පාලනය කිරීමෙන් ඔබ්බට යා යුතුයි. පිටරටවලට ගොස් ආයෝජකයන් සෙවීමෙන් සහ ආයෝජකයන් මෙහි ආ යුත්තේ මන්දැයි කරුණු පහදමින් සිටීමෙන් ඔබ්බට යා යුතුයි. අප එම දිසාවට හැරවීමට උත්සාහ ගනිමින් ඊධෂ (ආයෝජන මණ්ඩලය) සහ ෑෘඊ (අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය සමඟ කටයුතු කර තිබෙනවා. මම පැය පහක් තිස්සේ මහනුවරටත් පැය පහක් තිස්සේ මහනුවර සිටත් රථය ධාවනය කළා. මම නැවත නම් මහනුවරට එසේ රථය ධාවනය කරාවි යයි සිතන්නට බැහැ. අනිවාර්යයෙන්ම යටිතල පහසුකම් ක්‍රියාත්මක විය යුතුයි. එය වියදම්කාරී වුවත් ඒ සඳහා ඔබ මූල්‍ය අවකාශ පාදා ගත යුතුයි’.

සියලු රටවල ආගමන විරෝධී හැඟීම් මූලික කරගත් මතවාද පැවතුණ ද එම මතවාද ශක්තිමත් විනිවිද පෙනෙන සුළු ආගමන නීිති මඟින් සමනය කළ හැකි බව ඔහු සඳහන් කළේය. එක්සත් රාජධානිය පවා බ්‍රෙක්සිටිවලින් පසු (අන්‍ය යුරෝපීය ජාතීන්ගෙන් වෙන්වීමේ ප්‍රතිපත්තියෙන් පසුව), ආර්ථිකයේ ශක්තිමත් බවට පහර වදින වෙනස්කම් ඉක්මනින් නවතා දමන අතරතුර වීසා නීති සිත් ගන්නා ආකාරයෙන් සකසන්නට ක්‍රියා කළ බව ඔහු සඳහන් කළේය.

නව වීසා නීති සකස් කිරීම උදෙසා කැබිනට් අනුමැතිය ලැබී ඇතැයි ආගමන හා විගමන පාලක එම්.එන්. රණසිංහ මහතා පැවසීය. එමඟින් නව වීසා කාණ්ඩ, වීසා ලබා දීමේ ක්‍රියාවලියට ඇතුළත් කිරීමට නියමිත බවත් පැවසීය.

මහාචාර්ය හඋස්මාන්ගේ දේශනයේදී පැනනැගුණු ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දෙමින්, මෑතකදී කැබිනට් පත්‍රිකාවක් අනුමත වී ඇති බව සඳහන් කළ රණසිංහ මහතා, වර්තමාන අභියෝගවලට මුහුණ දිය හැකි පරිදි ශ්‍රී ලංකා ආගමන නීති යථාවත් කිරීම ඉතාමත් වැදගත් වන බව සඳහන් කළේය.

“මේ වනවිට අප කටයුතු කරන්නේ 1948 හඳුන්වා දුන් නීතිය අනුවයි. එමනිසා ආගමන අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්නට එම නීති යාවත්කාලීන කොට වැඩ සැලැස්මක් හඳුන්වාදිය යුතු වෙනවා’ ඔහු කීවේය.

‘එසේම අලුත් කැබිනට් අනුමැතිවලින් ආගමන හා විගමන දෙපාර්තමේන්තුවේ පාලකවරයාටත් අනෙකුත් ඉහළ නිලධාරීන්ටත් තීරණ ගැනීම උදෙසා වැඩි බලයක් ලබා දී තිබෙනවා’ ඔහු තවදුරටත් කීවේය. වර්තමානයේ නොපවතින කාලීන අවශ්‍යතාවක් සේ දිස්වන වැඩ කිරීමේ අවසරය ලබාදෙන වීසා ඇතුළු නව වීසා කාණ්ඩවලින් හෙබි කාර්ය පද්ධතියක් උදෙසා වූ, පරිපූර්ණ ප්‍රතිපත්ති ස්ථාපනය කිරීම කෙරෙහි දෙපාර්තමේන්තුවේ අවධානය යොමුකර ඇති බව ද හෙතෙම සඳහන් කළේය.

එසේම අන්තර් ජාතික වාණිජ හා උපාය මාර්ග සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය ද ඊළඟ සති දෙක තුළදී කැබිනට් පත්‍රිකාවක් ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතය.

ස්වදේශික වෘත්තිකයින්ගේ සංවිධානවලට, වීසා ඉල්ලුම් පත්‍ර ඉදිරිපත් කොට ඇති තමන්ගේ නව වෘත්තීය සුදුසුකම් ඇත්තන් පිළිබඳ පරීක්ෂණ කරමින් සහ සම්බන්ධතා පැවැත්වීමට ඉහත කී කැබිනට් පත්‍රිකාවෙන් ඉඩ සැලසේ.

මෙම පියවර ගෙන ඇත්තේ වෘත්තිකයන්ගේ විවිධ සමිති සමාගම්වලින් උපදෙස් ලබා ගැනීමෙන් අනතුරුව බව නිලධාරියා පැවසීය.

උදිත ජයසිංහ විසිනි ඬේලි එෆ්.ටී. පුවත්පතේ පළවූ ලිපිය සිංහලට පරිවර්තනය කළේ සමන් පුෂ්ප ලියනගේ.

Sri Lanka tariffs, land stumbling blocks for factories

Originally appeared on Economy Next

By Chandeepa Wettasinghe

State regulations, protectionist para-tariffs and lack of industrial land in Sri Lanka has stopped competitive new industries from taking root in the island, a research from US-based Harvard University said.

There was a broad environment of policy uncertainty. Tax policy and land policy tended to promote existing industries in Sri Lanka as opposed to new industries.

"Because of taxes and para-tariffs and the limited land in industrial zones, the government had to regulate who came in and went out," Harvard University Center for International Development Research Fellow, Tim O'Brien said.

"It favoured Sri Lankan companies with proven track records rather than newer companies,"

O'Brien was speaking during a Facebook Live online event held by the Advocata Institute, a Colombo-based free market think tank.

He said that newer industries may have made more competitive export products.

A new Inland Revenue Act which came into effect in April 2018 put an end to a complicated tax structure with loopholes, which companies with political clout had exploited.

Though established domestic or foreign companies with BOI status were able to get some raw materials without incurring para-tariffs, many international investors had found the complex legal systems off-putting, according to some reports.

Sri Lanka's exports to gross domestic product had fallen from 33.3 percent in early 2000s to 12.7 percent in 2016 as the economy became more protectionist, and non-tradable sectors such as government driven infrastructure projects gained more importance, according to one analysis.

However services including software, where there is no protection and is competitive, and tourism has also grown, especially outside the capital Colombo, where there are no state mandated price floors on hotel rooms.

The Harvard team had found that the lack of industrial land, in the form of zones, was the biggest stumbling block for Sri Lanka in attracting foreign direct investments for competitive export products.

Sri Lanka has 14 Board of Investment industrial zones, which have not rapidly multiplied.

O'Brien said that with more industrial zones planned, and the BOI expected to move away from regulation of investments to attracting investments, new competitive industries such as solar panel and medical equipment manufacturing are expected to start in Sri Lanka.

It is not clear what role Sri Lanka's relatively robust environmental regulations play in setting up factories, compared to poster child Vietnam or China

Hoteliers in Sri Lanka for example had managed to find land, though it sometimes takes up to a year to get approval from multiple domestic and national authorities.

They also face higher construction costs, food and drink prices, which tend to undermine their competitiveness compared to East Asia which has free trade.

Sri Lanka's labour markets are also tight especially for so-called 3-D (Dull-Dirty-Dangerous) jobs and there are vacancies in BoI zones for jobs at existing salaries amid currency depreciation.

Currency depreciation may be causing an net outflow of better qualified IT workers, according to some analysts.

But workers are leaving for factories in countries with stronger currencies such as Korea, Japan, the Middle East, where strong currencies have forced firms to boost labour productivity and pay higher salaries.